شکل اولیه کلیدهای قطع کننده مدار توسط توماس ادیسون در سال 1879 اختراع شد، اگرچه در سیستم توزیع قدرت تجاری، وی از فیوز استفاده می کرد. هدف آن محافظت از سیم کشی مدار روشنایی در برابر اتصال کوتاه تصادفی و اضافه بار بود. در ادامه به مبحث کلید اتوماتیک کامپکت می پردازیم:
کلیدهای قطع کننده مدار به نوعی یک سوئیچ الکتریکی است که به طور خودکار کار می کند و برای محافظت از مدار الکتریکی در برابر صدمات ناشی از جریان بیش از حد، به طور معمول ناشی از اضافه بار یا اتصال کوتاه طراحی شده است. وظیفه اصلی آن قطع جریان پس از تشخیص خطا است. این کلیدها وسیله ای کاملاً بی نظیر هستند به این معنا که آن ها تجهیزاتی مکانیکی هستند که به سیستم الکتریکی متصل می شوند. از زمان بهره برداری از اولین سیستم های الکتریکی، همیشه نیاز به مکانیزم یا دستگاهی بود که بتواند جریان الکتریکی را وصل و قطع کند. در سیستم های برقی، اغلب لازم است دستگاه ها و مدارهای الکتریکی مختلفی مانند خط تولید نیروگاه، خط انتقال، سیستم توزیع و غیره را در شرایط عادی کار یا در شرایط غیر عادی روشن یا خاموش کنید. در اصل، این کار توسط سوئیچ یا فیوز متصل شده به صورت سری درمدارات الکتریکی انجام می پذیرفت.
مهمترین نقطه ضعف چنین تنظیماتی این است که اگر فیوز منفجر شود، تعویض و سپس بازگرداندن تغذیه، بسیار زمان بر است. نقطه ضعف دیگر این است که یک فیوز نمی تواند جریان های با خطای بالا را قطع کند. در صورت وجود ولتاژ بالا و سیستم های با جریان بالا، روشی مطمئن تر به جای استفاده از سوئیچ و فیوز وجود دارد.
بعضی از مشخصه های کلیدهای مدار شکن شامل موارد زیر می باشد:
• می توانند یک مدار را در شرایط عملیاتی عادی یا به صورت دستی یا با استفاده از کنترل از راه دور وصل یا قطع کند.
• در شرایط غیر عادی یا خطا، می تواند مدار را بطور خودکار قطع کند.
انواع کلیدهای اتوماتیک :
MCB (Miniature Circuit Breaker)
کلیدهای قطع کننده اتوماتیک مینیاتوری به طور خودکار مدار الکتریکی را در شرایط غیرعادی شبکه به معنای اضافه بار یا وضعیت خطا، خاموش یا قطع می کند. این کلید های دارای مشخصات فنی و ویژگی های زیر می باشند:
• رنج جریانی آن ها بیشتر از 100 آمپر نمی باشد.
• تریپ آن ها قابلیت تنظیم ندارد.
• دارای عملکرد حرارتی یا مغناطیسی-حرارتی هستند.
• قابلیت کنترل و تنظیم مجدد از راه دور ندارد.
MCCB (Moulded Case Circuit Breaker)
کلید اتوماتیک کامپکت، کلیدهای قطع کننده مدار مورد استفاده در قالب های سنتی از تریپ های الکترومکانیکی (مغناطیسی-حرارتی) استفاده می کند که ممکن است ثابت یا قابل تعویض باشد.کلیدهای MCCB با ترکیب شدن یک تجهیز حساس به دما و یک تجهیز حساس به جریان الکتریکی ، از دستگاه ها و تجهیزات دیگر محافظت می کند. هر دو این تجهیزات به صورت مکانیکی بر روی مکانیسم تریپ عمل و تأثیر می گذارند.
مشخصات و ویژگی های این دسته از کلیدها به قرار زیر می باشد:
• رنج جریانی آن ها حداکثر1000 آمپر می باشد.
• تریپ آن ها قابلیت تنظیم دارد.
• دارای عملکرد حرارتی یا مغناطیسی-حرارتی هستند.
• مقدار اضافه بار MCCB ها را می توان از 40٪ تا 100٪ از ارزش نامی آن ها تنظیم کرد.
ACB Air Circuit Breaker))
کلید قطع کننده مداری که در آن کنتاکت ها با فشار اتمسفر در هوا باز و بسته می شوند به عنوان یک کلید قطع کننده مدار هوایی شناخته می شوند. اصل قطع کردن جرقه در کلیدهای اتوماتیکی هوایی از آنچه که در هر نوع دیگری از قطع کننده های مدار وجود دارد، متفاوت می باشد، اما همه کلیدهای قطع کننده مدار همان هدف را دارند. این نوع کلیدها برای جلوگیری از سرگیری جرقه پس از حتی کمترین جریان که در فاصله بین کنتاکت ها به وجود می آید، در برابر بازیابی ولتاژ سیستم مقاومت می کند. در کلیدهای هوایی این وضعیت در مواقعی رخ می دهد که ولتاژ منبع تغذیه سیستم بیش از حد بالا باشد.
برخی از مشخصات و ویژگی های فنی این نوع از کلیدها به شرح زیر می باشد:
• رنج جریانی آن ها حداکثر10000 آمپر می باشد.
• تریپ آن ها قابلیت تنظیم دارد و که شامل تاخیر زمانی نیز می شود.
• معمولاً به صورت الکترونیکی کنترل می شود – برخی از مدل ها توسط ریزپردازنده کنترل می شوند.
• اغلب برای توزیع نیروی اصلی در نیروگاه های بزرگ صنعتی، که در آن جا کلیدها در محفظه های مخصوص که دسترسی آسان تر و ساده تری برای تعمیر و نگهداری دارند، استفاده می شود.
MPCB (Motor Protection Circuit Breaker)
وسیله ای الکترومکانیکی است که از یک موتور الکتریکی جداگانه در برابر اضافه بار، نوسانات جریان ورودی یا قطع شدن برنامه ریزی نشده در مدار اصلی محافظت می کند. این شامل خطای خط و قطع یکی از فازها یا عدم تعادل در موتورهای سه فاز است.MPCB موجب صرفه جویی در فضا و هزینه ها می شود و از محافظت بدون وجود فیوز در مدار جلوگیری می کند و موتور را فوراً خاموش کرده تا از آسیب دیدن جلوگیری کند.
به چند عملکرد مهم کلیدهای MPCB که در بالادست یک موتور الکتریکی انجام می دهند، در زیر اشاره می شود:
• ایزوله کردن.
• حفاظت موتور در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه.
• کنترل موتور (روشن / خاموش).
• برخی از MPCB ها دارای ویژگی تنظیم مجدد خودکار هستند که به موتور اجازه می دهد را پس از مدت کوتاهی از وقوع تریپ اضافه بار، کار خود از سر بگیرد.
• MPCB ها دارای بی متال قابل تنظیم برای حفاظت از اضافه بار هستند. این بی متال را می توان بین دو مقدار مورد نظر تنظیم کرد.
(Residual Current Device / Residual Current Circuit Breaker) RCD/RCCB
این کلید در واقع عمل سنجش جریان نشتی را به عهده دارد، در مواقعی که جریان از طریق یک مسیر غیر طبیعی به سمت زمین عبور کند، برای محافظت از یک ولتاژ کم استفاده می شود. این نوع کلیدها یکی از پر اهمیت ترین کلیدهای محافطتی به شمار می آیند زیرا قادر به سنجش جریان است و می تواند جریان مدار را اندازه گیری و قطع کند. هر زمان خطایی در مدار رخ دهد یا جریان از رنج حساسیت بالاتر برود، می تواند جریان مدار را قطع نماید.
تعدادی از مشخصات و ویژگی های این کلید نیز در زیر بیان می شود:
• فاز و نول (خنثی) هر دو سیم از طریق RCD متصل می شوند.
• هنگامی که خطای ارت (زمین) به وجود آید، جریان را تریپ می کند.
• عدم تطابق بین دو جریان در فاز و نول (خنثی) که توسط RCD تشخیص داده می شود و جریان را در زمانی حدود 30 میلی ثانیه تریپ می کند.
• اگر یک خانه دارای سیستم ارت باشد که به راد زمین متصل شده باشد نه به کابل ورودی اصلی، باید تمام مدارات دارای RCD باشند (زیرا ممکن است جریان خطای زمین را توسط یک MCB نتوانیم تشخیص دهیم).
• کلیدهای RCD یکی از انواع بسیار مؤثر محافطت در برابر شوک هستند.
برای اطلاع از شرایط خرید کابل، فروش کابل، کلید و پریز، کنتاکتور و … می توانید از طریق صفحه ی تماس با ما با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
